Analyse - Musks Tesla-pakket levert miljarden op zelfs bij missen 'Mars'-doelen
In dit artikel:
In september bood de raad van bestuur van Tesla Elon Musk een historisch beloningspakket aan dat volgens het voorstel in tien jaar tot $878 miljard aan aandelen zou kunnen opleveren als hij een reeks ambitieuze mijlpalen haalt. Reuters concludeert na analyse en gesprekken met meer dan een dozijn experts dat Musk echter tientallen miljarden dollars kan innen door relatief gemakkelijk haalbare doelen te bereiken, zonder dat Tesla of zijn producten fundamenteel veranderen.
Opzet van het pakket: elk behaald prestatiedoel geeft Musk ongeveer 1% van de aandelen, mits ook vooraf vastgestelde waarderingsmijlpalen tussen $2 biljoen en $8,5 biljoen worden behaald. Sommige targets zijn weinig veeleisend. Zo zou het behalen van een gemiddeld jaarlijks verkoopniveau van 1,2 miljoen auto’s in de komende tien jaar bij een marktwaardestijging naar $2 biljoen ongeveer $8,2 miljard waard zijn — dat is minder auto’s dan Tesla in 2024 verkocht. Het binnenhalen van twee van de makkelijkere productdoelen plus een bescheiden waardegroei kan Musk al circa $26 miljard opleveren; drie doelen met hogere waardering levert ruim $54 miljard op.
Kritiek op vaagheid: meerdere doelen zijn vaag geformuleerd. Een target vraagt bijvoorbeeld om 10 miljoen abonnementen op Tesla’s Full Self-Driving (FSD)-software, terwijl het pakket niet vereist dat FSD volledig autonoom wordt. Experts wijzen erop dat zo’n abonnementsdoel eenvoudig gehaald kan worden door prijsverlagingen; BYD biedt al vergelijkbare functies grotendeels gratis aan. Een ander doel vraagt naar een miljoen “robotaxi’s zonder menselijke bestuurder”, maar dat kan geïnterpreteerd worden als voertuigen met externe of passieve menselijke controle, vergelijkbaar met Tesla’s huidige tests. Het doel van een miljoen “robots” noemt geen humanoïde vereiste en definieert “bot” zeer breed, waardoor verwachtingen over menselijke robots kunnen teleurstellen.
Veiligheids- en regulatoire context: de Amerikaanse verkeersveiligheidswaakhond NHTSA opent een onderzoek naar bijna 2,9 miljoen Tesla’s met FSD na tientallen meldingen en ongevallen, wat de onzekerheid rond die doelstellingen vergroot.
Moeilijkst te halen zijn de winstdoelen: de raad stelde acht EBITDA-mijlpalen van $50 miljard tot $400 miljard, terwijl Tesla in 2024 $16,6 miljard behaalde. Ook al zijn de waarderingsdoelen relatief makkelijk bereikbaar bij gemiddelde marktprestaties (bijv. ~6,4% jaarlijkse groei om $2 biljoen te halen), de grootste uitbetalingen vragen volgens analisten om echte, tastbare productdoorbraken.
Bestuurlijke zorgen: de raad koppelt Tesla’s toekomst sterk aan één persoon, wat governance-experts zorgelijk vinden. Musk moet minstens 7,5 jaar in de raad blijven om aanspraak te maken op aandelen, maar krijgt stemrechten zodra hij de toekenningen “verdient”. Ondanks kritiek lijken veel aandeelhouders bereid het pakket te steunen omdat men gelooft dat alleen Musk zulke transformatieve resultaten kan realiseren.