Analyse - Oude en nieuwe economie: AI-hausse stuwt rally Europese banken
In dit artikel:
Beleggers rekenen erop dat Europese bankaandelen het momentum van 2025 meenemen naar 2026, aangedreven door hogere winsten en vooral kostendaling door inzet van kunstmatige intelligentie (AI). Sinds de vrees voor een recessie en voor renteverlagingen door de ECB is afgenomen, zijn de verwachtingen voor de sector fors verbeterd, ook al blijven macro- en geopolitieke risico’s aanwezig.
AI speelt een bijzondere rol: doordat Europa relatief weinig grote techbedrijven heeft, zoeken beleggers naar AI‑begunstigden binnen de ‘oude economie’ — banken springen eruit. Instellingen zetten AI al in voor operationele efficiency, fraude-opsporing en personeelssanering. BlackRock’s Helen Jewell ziet Europese banken vooral als ontvangers van AI‑voordelen aan de kostenkant en noemt ze “echte begunstigden van AI”. Ook UBS ziet in AI een mogelijke opwaartse verrassing voor zowel korte- als langetermijnwaarderingen.
Tegelijkertijd klinken waarschuwingen. Het IMF en de Bank of England noemen het risico op overoptimisme en een mogelijke zeepbel rond AI, en de ECB wijst op het “ongekend hoge” risico op schokken voor banken — van geopolitieke spanningen en handelsverschuivingen tot klimaatcrisissen en een dollarsqueeze. Die onzekerheden temperen het vooruitzicht, maar houden beleggers niet tegen.
De koersstijgingen spreken boekdelen: Societe Generale steeg dit jaar circa 140%, Commerzbank 125% en Barclays bijna 70%; een breed Europese bankaandelenindex noteert ruim 60% hoger bovenop eerdere winsten. Toch blijven Europese banken relatief goedkoop ten opzichte van Amerikaanse peers: rond 1,17 keer boekwaarde, aanzienlijk onder het 2007‑niveau en onder de 1,7 keer van Amerikaanse banken.
Analistenverwachtingen en cijfers ondersteunen het optimisme: Goldman Sachs verwacht dat kosten tussen 2025–2027 nauwelijks groeien en voorspelt een verbetering van de cost‑income ratio in 2026. McKinsey schatte dat AI de wereldwijde bankensector jaarlijks tot $340 mrd extra kan opleveren met een mogelijke daling van operationele kosten tot 20%. Recente winstverwachtingen stegen naar het hoogste niveau sinds 2023 en kredietgroei aan bedrijven en huishoudens blijft robuust in de eurozone.
Beleggers rekenen ook op hogere aandeelhoudersuitkeringen en fusies. BlackRock verwacht dat banken in drie jaar 20–25% van hun marktwaarde aan aandeelhouders zullen teruggeven via dividend en buybacks. M&A‑deals zoals de aankoop van Mediobanca door Monte dei Paschi tonen dat consolidatie de sector verder kan transformeren. Kortom: sterke fundamentals en AI‑hypes stuwen de koersen, maar potentieel systeemrisico en overwaardering blijven aandachtspunten.