'Banken kunnen veel meer doen voor burgers die worstelen met toeslagen'
In dit artikel:
Ronald Pieters en Maurits Sanders roepen op tot een daadkrachtige publieke–private samenwerking rond het toeslagenstelsel: een centraal loket waarin overheid, banken en financiële adviseurs samenwerken om huishoudens structureel beter te ondersteunen. Hun pleidooi komt voort uit de les van de toeslagenaffaire: complexe regels en technische systemen maken burgers kwetsbaar en maken hersteloperaties onvoldoende als ze niet ook praktisch uitvoerbaar en mensgericht worden opgezet.
Wat en waarom: het voorstel beoogt één toegankelijk aanspreekpunt voor de miljoenen huishoudens die afhankelijk zijn van toeslagen. Doel is niet de overheid vervangen, maar wel overzicht, preventie en toekomstperspectief bieden. Banken, stellen de auteurs, zijn uitermate geschikt hiervoor: zij beschikken over transactiedata, technologie en dagelijks klantcontact waarmee ze inkomensstromen, schulden en vermogen in samenhang kunnen toelichten. Daarmee kunnen ze signalen van risico’s geven, betalingen beter timen en voorkomen dat mensen door inkomensschommelingen vastlopen.
Hoe: het loket zou financiële expertise toevoegen aan bestaande overheidsbrede pilots (momenteel 28 loketten voor complexe vragen). Adviseurs van banken of onafhankelijke financieel planners zouden klanten helpen hun totale financiële situatie in kaart te brengen, effecten van inkomenswijzigingen op toeslagen inzichtelijk maken en betalingsmomenten afstemmen — bijvoorbeeld door de zorgverzekering te koppelen aan het moment van ontvangst van de zorgtoeslag. Zulke praktische koppelingen kunnen stress en betalingsachterstanden verminderen.
Bestaande bouwstenen sluiten daarop aan: initiatieven als Geldfit (met de Potjescheck) en de Nationale Coalitie Financiële Gezondheid tonen dat tools en samenwerkingsverbanden al beschikbaar zijn. De auteurs benadrukken dat het niet gaat om iets volledig nieuws, maar om bestaande instrumenten te verbinden, te verbreden en structureel te verankeren zonder commerciële bijbedoelingen. Zo kan een bank bijdragen vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid en het herstellen van vertrouwen na de toeslagencrisis.
Urgentie en reikwijdte: herstel speelt al voor tienduizenden gezinnen en raakt uiteindelijk miljoenen huishoudens; wachten op grootschalige systeemherzieningen is volgens de auteurs geen optie. Echte vooruitgang vereist dat geleerde lessen snel worden omgezet in uitvoerbare maatregelen binnen de bestaande technische en juridische kaders van de Belastingdienst en andere instanties.
Kanttekeningen en governance: Pieters en Sanders wijzen op ontbrekende regie tussen talloze loketten en de noodzaak van heldere rollen, waarborgen voor privacy en geen commerciële belangen. Het model vraagt stevige afspraken over data‑deling, transparantie en onafhankelijkheid van advies.
Slot: het voorstel positioneert het één-loketmodel niet alleen als onderdeel van schadeherstel, maar als investering in toekomstig vertrouwen en preventieve bescherming van huishoudens. De oproep is concreet: welke bank en welke financiële instelling durft haar expertise in te zetten om financiële gezondheid van burgers systematisch te versterken?