Braziliaanse robusta-koffietelers zetten in op kwaliteit bij stijgende prijzen en klimaatzorgen
In dit artikel:
In een koffiezaak aan de chique Oscar Freire Avenue in São Paulo serveert een barista een volle, chocoladeachtige espresso die niet uit arabicabonen maar voor 100% uit robusta bestaat — een boon die lange tijd werd gezien als goedkoop vulmiddel. Het verhaal achter die kop reikt verder: klimaatverandering bedreigt de ideale teeltgebieden voor arabica in Brazilië, consumenten- en prijsontwikkelingen veranderen de marktvraag, en producenten en keurinstellingen passen zich aan door robusta op te waarderen tot een premiumproduct.
Het bericht van Reuters (6 december) schetst vooral wat er in de Braziliaanse staat Espírito Santo gebeurt, de belangrijkste robustaregion van het land. Lokale coöperaties en onderzoeksinstellingen stimuleren telers om moderne na-oogsttechnieken te gebruiken — bijvoorbeeld mechanische drogers in plaats van open vuur en striktere sortering — zodat robustabonen een schonere, complexere smaak en hogere kwaliteit krijgen. Cooabriel, de grootste robusta-coöperatie, breidt teeltprogramma’s uit en wil de jaarlijkse productie van hoogwaardige robusta sterk opvoeren. De staat ambieert tegen 2032 1,5 miljoen zakken specialty robusta van 60 kg per jaar te halen, tegenover ongeveer 10.000 nu.
Die kwaliteitsinspanningen worden gevoed door marktfactoren. Een studie uit 2022 waarschuwde dat grote delen van het beste arabicaland in Brazilië tegen 2050 ongeschikt kunnen worden door hitte en droogte. Tegelijk stijgen wereldwijde koffieprijzen en consumptie; robuustaprijzen stegen fors en specialty-robusta bereikte in 2023 gemiddelde prijzen tot ongeveer $295 per 60-kg-zak (tot en met oktober), meer dan het dubbele vergeleken met 2021. Robusta-futures stegen sinds 2021 met meer dan 80% tot ongeveer $4.370 per ton, terwijl arabica-futures ook met ruim 60% omhoog gingen (rond $3,73 per pond). Dat maakt robuusta aantrekkelijker voor branders die kosten willen drukken of melanges willen herpositioneren.
Ook op het niveau van standaarden en smaakbeoordeling is er beweging. De Specialty Coffee Association schakelt haar beoordelingscursussen om, zodat keurmeesters zowel arabica als robusta kunnen beoordelen en eigenschappen van fijne robusta — zoals kruidigheid en vollere body — een plaats krijgen in het lexicon dat in 2026 wordt herzien. Internationale spelers zoals Nguyen Coffee Supply tonen al dat premium robusta markten als de VS kan bedienen, en cafés in Londen en Berlijn experimenteren met fijne robusta-expressies.
Voor boeren en ondernemers betekent dit een omslag van perceptie en praktijk: arabicatelers stappen over op robusta of passen arabicamethoden toe op robusta, coöperaties vergroten zaailingproductie (van 2 miljoen naar planmatig 10 miljoen per jaar) en exporteurs merken grotere vraag. Barista’s en consumenten in Brazilië zelf tonen interesse in de vollere, bittere smaken van robusta; zoals barista Natalia Ramos Braga zegt: wie voorkeur heeft voor meer bitterheid en body, vindt in robusta een passend alternatief. Robustakoffie wordt niet langer alleen gezien als tweede keuze, maar ontwikkelt zich steeds duidelijker tot een zelfstandige, gewaardeerde categorie binnen de koffiewereld.