Europa overweegt dollarpool om afhankelijkheid van de Fed te verkleinen na Trump-schokken
In dit artikel:
Europese toezichthouders en centrale bankiers voeren vertrouwelijke gesprekken over een alternatief voor de Amerikaanse financieringsvoorzieningen waarmee de Federal Reserve dollars aan andere centrale banken uitleent. Dit initiatief is bedoeld om de afhankelijkheid van de VS te verkleinen, een zorg die is opgelaaid door beleid en retoriek onder president Trump die de onafhankelijkheid van de Fed in twijfel trekken en de dominante rol van de dollar onderstreepen.
De discussie speelt zich vooral af op stafniveau binnen de ECB en bij nationale centrale banken in de eurozone, met deelname van enkele andere centrale bankambtenaren. De gesprekken kwamen tot stand nadat importheffingen in april marktschokken veroorzaakten en zwakheden in banken en financieringsplannen blootlegden; sindsdien zijn de zorgen deels afgenomen door publieke geruststellingen van Fed-voorzitter Jerome Powell dat de Amerikaanse centrale bank haar manier van dollarvoorziening niet wil veranderen. Het Witte Huis heeft herhaaldelijk gezegd de kracht van de dollar te willen behouden.
Een voorstel dat wordt onderzocht is het gezamenlijk bundelen van dollarreserves die niet-Amerikaanse centrale banken aanhouden. Praktische en politieke bezwaren zijn groot: de totale reserves van die centrale banken zijn weliswaar honderden miljarden dollars, maar blijven klein vergeleken met de vrijwel onbeperkte slagkracht van de Fed als uitgever van de reservemunt. Bundeling kan in beperkte stresssituaties helpen, maar zou waarschijnlijk onvoldoende zijn om ernstige wereldwijde marktturbulentie te bezweren. Logistieke problemen en de vraag of centrale banken bereid zijn tijdens stress hun reserves te delen, vormen bijkomende obstakels.
Er bestaan precedenten voor regionale samenwerking: het Chiang Mai-initiatief tussen ASEAN en onder anderen China, Japan en Korea heeft zich sinds 2014 ontwikkeld tot een mechanisme van ongeveer 240 miljard dollar. Europese officials zeggen echter dat hun eerste haalbaarheidsanalyses weinig bemoedigend zijn.
Naast het idee van bundeling bespreken Europese toezichthouders ook minder radicale maar direct uitvoerbare maatregelen om weerbaarheid tegen dollarschokken te vergroten. Dat omvat scherper toezicht op banken, eisen dat banken plannen maken om dollars op alternatieve markten (bijvoorbeeld in Azië en het Midden-Oosten) te werven, en extra stresstests. Swaplijnen van de Fed hebben al tijdens de COVID-crisis een piek bereikt (ongeveer 449 miljard dollar) en dienen niet alleen buitenlandse markten maar ook Amerikaanse belangen door contagion te beperken; het wegvallen ervan blijft daarom een belangrijk maar niet-prioritair risico.
De gesprekken zijn gevoelig en vinden grotendeels achter gesloten deuren plaats. Europese officials willen worstcase-scenario’s doordenken, ook met het oog op mogelijke veranderingen aan het hoofd van de Fed later dit jaar.