Fed-gouverneur Cook daagt Trump voor de rechter om ontslagpoging; zitting vrijdag
In dit artikel:
Fed-gouverneur Lisa Cook heeft donderdag een rechtszaak aangespannen tegen president Donald Trump en stelt dat hij niet de bevoegdheid heeft haar uit haar ambt te zetten. Trump kondigde op 25 augustus aan Cook te willen ontslaan en verwijt haar hypotheekfraude in 2021, vóór haar benoeming bij de Federal Reserve. Cook, in 2022 door president Biden benoemd als de eerste zwarte vrouw in het Fed-bestuur, zegt dat de wet de president die macht niet geeft en dat er geen gegronde redenen zijn voor ontslag.
De zaak zet een fundamentele vraag over de onafhankelijkheid van de Amerikaanse centrale bank op scherp. De wet die de Fed oprichtte vereist ontslag alleen om “gegronde redenen”, maar definieert die term niet en is nooit door een rechtbank getest — geen enkele president heeft ooit een Fed-gouverneur ontslagen. Verschillende andere federale wetten spreken bij ontslag van functionarissen wel expliciet over plichtsverzuim, onbehoorlijk gedrag of inefficiëntie, wat rechters mogelijk als richtlijn kunnen gebruiken.
Het geschil dreigt uit te lopen op een uitspraak van het Hooggerechtshof. Recent gaf het Hof in andere zaken Trump soms ruime bevoegdheden om zelfstandige agentschapsfunctionarissen te ontslaan, maar sommige juristen hebben gesuggereerd dat de Fed vanwege zijn bijzondere onafhankelijkheid een uitzondering kan vormen. Marktreacties laten zien dat zulke institutionele spanningen over monetaire onafhankelijkheid geopolitieke en economische effecten kunnen hebben: de dollar daalde na Trumps aankondiging.
De concrete aantijgingen tegen Cook kwamen in augustus naar voren via William Pulte, een door Trump benoemde directeur van de Federal Housing Finance Agency, die de claims doorgaf aan procureur-generaal Pamela Bondi. Cook had in 2021, toen zij nog academica was, hypotheken afgesloten in Michigan en Georgia; haar financiële openbaarmaking voor 2024 vermeldt drie hypotheken, waarvan twee als hoofdverblijf. Deskundigen betwijfelen of transacties die ruim vóór haar Fed-beroep en al openbaar waren, voldoende basis vormen voor ontslag.
Eerder dit jaar ontsloeg Trump ook andere onafhankelijke functionarissen, waaronder Gwynne Wilcox bij de National Labor Relations Board. Als Cook tóch zou verdwijnen, kan Trump een vierde benoeming doen in het zevenkoppige Fed-bestuur. De Fed heeft laten weten zich aan elke gerechtelijke uitspraak te zullen houden. De uitkomst van deze rechtszaak kan precedent scheppen voor de balans tussen presidentsgezag en de institutionele autonomie van onafhankelijke agentschappen.