Prinsjesdag: 13 fiscale maatregelen die uw portemonnee in 2026 raken

In dit artikel:

Kabinet Schoof presenteert de fiscale plannen voor 2026; vanwege de demissionaire status geen grootschalige hervormingen, maar wel een reeks maatregelen die huishoudens en bedrijven direct raken. Het CPB rekent voor 2026 op een gemiddelde koopkrachtstijging van ongeveer 1,3% omdat lonen naar verwachting harder stijgen dan de inflatie.

Belangrijkste maatregelen en gevolgen
- Box 3 (vermogensbelasting): de vrijstelling daalt aanzienlijk van €57.684 naar €51.396 (voor fiscale partners van €115.368 naar €102.792), waardoor meer vermogen belast wordt. Voor beleggers stijgt het fictieve rendement met 1,78 procentpunt naar 7,78% (dit omvat nu ook huurinkomsten en het voordeel van eigen gebruik). Over dat rendement geldt het bestaande tarief van 36%, wat neerkomt op een effectieve belastingdruk van 2,80%. Wie werkelijk minder rendement behaalt, kan de tegenbewijsregeling toepassen. Een structurele hervorming naar belasting op werkelijk rendement blijft uitgezonderd van deze plannen en moet nog komen.

- Box 1 (inkomensbelasting): schijven worden niet volledig geïndexeerd, waardoor mensen iets sneller in een hogere schijf terechtkomen. Drempels: 1e schijf van €38.441 naar €38.883; 2e van €76.817 naar €79.137. Tarieven wisselen licht: schijf 1 daalt naar 35,70%, schijf 2 stijgt naar 37,56%, hoogste tarief blijft 49,5%. De arbeidskorting wordt iets verhoogd (bij de tweede knik +€25, bij de derde +€27), wat werkenden ten goede komt.

- Energie en woonlasten: energiebelasting op gas stijgt naar €0,7267 per m3 (recordniveau), terwijl de elektriciteitsheffing daalt naar €0,1108 per kWh. De vermindering energiebelasting (basisvrijstelling) valt iets lager uit (€628,96, −€6,23). Netbeheerkosten gaan 3,38% omhoog (ongeveer €25 per gemiddeld huishouden). Het kabinet legt €60 miljoen klaar voor een energiefonds voor lage inkomens.

- Brandstof en vliegen: de tijdelijke korting op brandstofaccijns van €0,25 per liter wordt verlengd tot 1 januari 2027. De vliegbelasting wordt vanaf 2027 differentiëren: korte vluchten blijven €29,40; middellang €47,24; lange vluchten €70,86 (vluchten naar het Caribisch deel van het Koninkrijk blijven onder het lage tarief).

- Zorg en kinderopvang: de gemiddelde zorgpremie stijgt €3 naar €159 p/m; de maximale zorgtoeslag wordt verhoogd (max. circa €131). Er komt €199 miljoen extra naar kinderopvang: werkende ouders met gezamenlijk inkomen tot €56.000 krijgen 96% vergoed van de maximumuurprijs; ook hogere inkomens zien een hogere vergoeding; de maximumuurprijs wordt met 4,84% verhoogd.

- Huurtoeslag: aanspraak wordt eenvoudiger en ruimer: huur boven €900 blijft meetellen voor toelage, de leeftijdsgrens zakt van 23 naar 21 jaar en servicekosten tellen niet meer mee.

Wijzigingen in erf- en schenkbelasting
- Het kabinet wil misbruik tegengaan: voor scheiding of overlijden ongelijk verdeeld vermogen dat bedoeld is om belasting te ontwijken wordt rechtgetrokken; aangifte-termijn erfbelasting wordt verlengd van 8 naar 20 maanden; schenkingen binnen 180 dagen voor overlijden worden als deel van de erfenis behandeld (één afrekening). Biologische kinderen krijgen gelijkstelling met juridische kinderen voor vrijstellingen en tarief, mits opgenomen in het testament en met DNA-bewijs waar nodig.

Maatregelen voor ondernemers
- Zelfstandigenaftrek wordt sterk verkleind van €2.470 naar €1.200, wat zzp'ers direct raakt. De MKB-winstvrijstelling blijft op 12,7%.
- Private-equitymanagers betalen voortaan hetzelfde box-3-tarief (36%) over relevant vermogen.
- Vanaf 2027 moeten werkgevers een extra eindheffing betalen voor niet-elektrische leaseauto’s van 12% van de catalogusprijs per jaar (uitzondering voor emissieloze voertuigen).
- De fietsregeling wordt verduidelijkt; bijtelling komt te vervallen voor fietsen die niet of nauwelijks bij het woonadres staan (met terugwerkende kracht vanaf 1-1-2020).
- Drinkwater voor bedrijven wordt duurder: vanaf 2026 geldt meer heffing en in 2027 vervalt het heffingsplafond.
- De geplande nationale CO2-heffing voor industrie wordt (voorlopig) buitenspel gezet; de industrie krijgt nog een jaar hulp via lagere elektriciteitskosten.

Slotopmerking
Hoewel er geen fundamentele hervormingen zijn door de demissionaire situatie, bevatten de plannen een mix van lastenverzwaringen en -verlagingen die zowel consumenten als ondernemers merkbaar zullen voelen. Een ingrijpende herijking van box 3 (belasting op werkelijk rendement) blijft uitstaand en kan toekomstige veranderingen brengen.