Raisin or rust: waarom de Europese hypotheekmarkt voor een alles-of-niets-moment staat
In dit artikel:
Met de invoering van de Europese Financial Data Access Regulation (FiDA) zullen hypotheken, net als andere financiële producten, digitaal gestandaardiseerd en overdraagbaar worden, vergelijkbaar met het overmaken van geld. Deze regelgeving maakt open finance niet optioneel, maar verplicht financiële instellingen om klantgegevens in machineleesbare, uniforme formaten beschikbaar te stellen. Dit doorbreekt het huidige protectionistische model en bevordert concurrentie binnen de Europese financiële sector.
Tijdens het VIP Congres 2025 bleek dat weinig bankiers op de hoogte zijn van FiDA, terwijl de impact ervan zelfs groter zal zijn dan die van open banking. FiDA maakt het mogelijk dat hypotheken, traditioneel gebonden aan lokale markten en processen, grensoverschrijdend verhandelbaar worden. Dit opent nieuwe kansen voor consumenten om bijvoorbeeld bij het aflopen van hun rentevaste periode te profiteren van voordeligere rentetarieven, ondanks mogelijke oversluitkosten. Bij een gemiddelde Nederlandse hypotheek kan zelfs een kleine rentewijziging duizenden euro's besparen over de looptijd.
Veelvoorkomende misvattingen, zoals dat notarissen of taxateurs niet met buitenlandse banken kunnen samenwerken of dat hypotheken louter lokaal zijn vanwege technische of juridische belemmeringen, worden door FiDA uit de weg geruimd. In werkelijkheid zijn zulke grensoverschrijdende transacties al gangbaar in andere contexten en zijn Nederlandse taxaties gebaseerd op geharmoniseerde standaarden.
De veranderende voorkeuren van consumenten, die steeds minder trouw zijn aan traditionele banken en meer waarde hechten aan mobiele, flexibele financiële diensten, ondersteunen deze ontwikkeling. Hoewel hypotheken complexer zijn dan betaalrekeningen, zal door FiDA de overstap tussen aanbieders makkelijker en aantrekkelijker worden, wat innovatie en concurrentie stimuleert.
De auteur, Jamie Burink van Akkuro, ziet rond het derde kwartaal van 2028 het moment waarop hypotheken volledig overdraagbaar kunnen zijn, mits de Europese Commissie haar tijdslijnen haalt. De grootste uitdaging ligt volgens hem in het doorbreken van mentale en culturele barrières binnen de sector. Alleen met moedige vernieuwers die vastgeroeste gewoontes en landsgrenzen durven los te laten, zal de markt echt open gaan.