Hoorzitting over ontslag Fed-gouverneur Cook eindigt zonder directe uitspraak

In dit artikel:

Vrijdag om 16.00 uur Nederlandse tijd behandelt rechter Jia Cobb in Washington D.C. een voorlopig kort geding waarin Federal Reserve-gouverneur Lisa Cook probeert te voorkomen dat president Donald Trump haar ontslaat. Cook daagde afgelopen week Trump en de Fed voor de rechter; zij stelt dat Trumps beweerde reden — dat zij vóór haar benoeming hypotheekfraude zou hebben gepleegd — geen geldige grond is voor verwijdering en vooral een voorwendsel zou zijn omdat ze weigerde de rente te verlagen.

De zaak raakt aan de fundamentele vraag hoe onafhankelijk de Amerikaanse centrale bank is ten opzichte van het Witte Huis. Volgens de wet die de Fed opricht mogen gouverneurs alleen "om gegronde redenen" worden ontslagen, maar die formulering is nooit eerder juridisch uitgelegd en er bestaan geen vaste ontslagprocedures. Een uitspraak van Cobb kan daarom precedent scheppen; waarschijnlijk eindigt het geschil uiteindelijk bij het Amerikaanse Hooggerechtshof.

Cook ontkent iedere hypotheekfraude en voert aan dat eventuele vermeende fouten plaatsvonden vóór haar benoeming en dus geen rechtvaardiging voor ontslag vormen. De regering en Trumps campagneteam wijzen ertegenover op dat het vermeende gedrag haar integriteit aantast en dat de president de constitutionele bevoegdheid heeft om leiding te geven aan federale functionarissen, zelfs als die door wet beschermd worden. Ook wordt verwacht dat advocaten van de regering zullen betogen dat het tijdstip van het vermeende vergrijp niet relevant is.

De uitkomst van het verzoek om een tijdelijk verbod hangt ervan af of Cobb oordeelt dat Cook waarschijnlijk succesvol zal zijn in haar zaak, dat zij onherstelbare schade lijdt bij ontslag, en dat zo’n uitspraak in het publieke belang is. Als Cobb in het voordeel van Cook beslist, kan ze een voorlopige schorsing opleggen die wel door een hof van beroep kan worden aangevochten.

De juridische strijd heeft al markteffecten: de dollar verloor terrein na Trumps aankondiging Cook te willen ontslaan. Politiek-strategisch zou Cooks vertrek Trump de mogelijkheid geven voor alweer een benoeming in de zevenkoppige bestuursraad van de Fed — zijn vierde. Eerdere uitspraken van het Hooggerechtshof lieten presidentsontslag in soortgelijke conflicten toe, maar het Hof maakte in mei een opvallend onderscheid voor de unieke structuur en historische positie van de Fed, wat deze zaak extra zwaarwichtig maakt.