Trumps bevel tegen staats-AI-wetten stuit op politieke en juridische obstakels
In dit artikel:
President Trump tekende op 12 december een executive order die staten moet beletten eigen wetten voor artificiële intelligentie te voeren als die volgens het Witte Huis innovatie zouden remmen. Federale instanties krijgen opdracht staten met zulke AI-regels juridisch aan te pakken en financiering in te houden, een maatregel die vooral door grote technologiebedrijven wordt toegejuicht omdat zij waarschuwen voor een versnipperd regelgevingslandschap dat de Amerikaanse concurrentiepositie tegenover China zou verzwakken.
Desondanks verwachten juridische experts en sommige Republikeinse politici stevige tegenstand. Juristen wijzen erop dat de regering beperkt wettelijk houvast heeft om brede handhaving af te dwingen; eerdere pogingen om staatsregels te blokkeren op grond van de zogeheten "dormant commerce clause" zijn in privacyzaken door rechtbanken afgewezen. De vraag of staten bedrijven van buiten anders mogen behandelen dan lokale ondernemingen zal doorslaggevend zijn in de constitutionele toetsing.
Een belangrijk handvat in de order is de koppeling aan het $42 miljard tellende BEAD-programma voor breedbanduitrol: het ministerie van Handel moet staten met strenge AI-wetten kunnen uitsluiten van die financiering. Dat kan op weerstand stuiten van rurale, vaak Republikeins bestuurde staten die sterk afhankelijk zijn van die middelen om internettoegang te verbeteren—een kiezersgroep waar Trump in 2024 grote winstmarges behaalde. Bovendien hebben veel staten al voorlopige goedkeuring voor BEAD-gelden ontvangen, wat de juridische uitvoerbaarheid verder compliceert; een voormalig Witte Huis-adviseur schat de kans dat de koppeling standhoudt op zo’n 30–35%.
Ook binnen de GOP klinken kritische geluiden: gouverneurs als Sarah Huckabee Sanders verzetten zich tegen federale inmenging in staatswetten, en Ron DeSantis noemt verbodsbepalingen van staten op AI eerder een steunmaatregel voor Big Tech en promoot juist een eigen AI-handvest. Conclusie: de order is een overwinning voor techbedrijven op papier, maar zal in de praktijk uitgevochten worden in rechtbanken en in het politieke krachtenveld tussen federaal gezag, staten en bedrijfsleven.