Van experiment naar impact: AI in de financiële sector

In dit artikel:

Nederlandse banken lopen voorop in digitalisering en experimenteren volop met AI en met de nieuwste generatie generatieve AI (GenAI). In de praktijk blijken veel initiatieven echter moeilijk te vertalen naar grootschalige, robuuste toepassingen. Dat blijkt uit een recent rapport van EPAM, gericht op de financiële sector wereldwijd.

Wat gebeurt er: banken gebruiken al langer AI voor zaken als fraudedetectie, risicobeoordeling en documentanalyse. Met GenAI ontstaan nieuwe mogelijkheden, zoals hyperpersoonlijke onboarding, virtuele assistenten die klantvragen direct afhandelen en advies dat beter aansluit op iemands persoonlijke situatie. Nederlandse voorbeelden zijn onder meer ING, dat onderzoekt hoe GenAI-agents interne efficiëntie kunnen verhogen, en ABN AMRO, dat AI inzet om digitale klantreizen te verbeteren.

De uitkomsten van het EPAM-onderzoek laten een dubbelbeeld zien. Enerzijds noemt 57% van de financiële dienstverleners zichzelf 'advanced' op AI, maar slechts 4% ziet zichzelf als echte 'disruptor'. Veel banken lopen vast in de fase van pilot naar schaalvergroting. Belangrijke belemmeringen zijn:
- Talent en vaardigheden: 22% ziet het trainen van huidige medewerkers als grootste uitdaging en 21% kampt met een tekort aan nieuw AI-talent. Sommige organisaties verwachten dat een groot deel van het personeelsbestand nieuwe vaardigheden moet leren.
- Verouderde IT en onvolwassen cloudinfrastructuur: bijna 30% heeft geen modern IT-landschap en evenveel noemt hun cloudomgeving nog niet volwassen genoeg voor grootschalige AI.
- Governance en ethiek: hoewel veel instellingen een Chief AI Officer hebben of plannen daartoe (88%), beschikt slechts een klein percentage (2%) over een volwassen raamwerk voor ethiek, compliance en risico’s.
- Veiligheid en vertrouwen: 31% ziet databeveiliging als grootste uitdaging en de helft vreest ongeautoriseerde toegang tot gevoelige gegevens.

Wat betekent dit voor Nederlandse banken: de sector schaalt op — meer dan de helft van de respondenten wil tot vijftig nieuwe AI-gerelateerde functies creëren — en er is samenwerking met startups en technologiepartners, vooral rond KYC-innovaties. Tegelijkertijd stelt het rapport dat echte volwassenheid pas bereikt wordt als talent, technologie en governance structureel op orde zijn. Alleen dan kunnen banken kosten verlagen, processen automatiseren en klanten beter bedienen zonder het vertrouwen te schaden.

Conclusie: AI is al onmisbaar in de financiële sector, maar de weg naar volwassen inzet is hobbelig. Nederlandse instellingen hebben de technische en innovatieve voorsprong om zich te onderscheiden, mits ze nu investeren in mensen, moderne infrastructuur en een stevig regelgevend en ethisch kader. Wie dat nalaat, loopt het risico terrein te verliezen aan internationale concurrenten of nieuwe fintechspelers.

Bron: artikel van Dennis Joosten, Head of Banking Practice EMEA, EPAM Systems.