Van twee weken naar twee uur: hoe AI de Britse economie kan herstarten
In dit artikel:
Accountancykantoor Moore Kingston Smith (MKS) laat zien hoe kunstmatige intelligentie (AI) directe winstverbetering kan opleveren: door AI-tools in te zetten ging de productiviteit omhoog en stegen winstmarges. Een team dat fraudeonderzoeken uitvoert, produceert nu rapporten in twee uur waar dat vroeger twee weken kostte. Een groep die AI veel intensiever gebruikte behaalde volgens MKS een winstmarge die ongeveer acht procentpunt hoger lag dan een minder geautomatiseerde team.
MKS, met circa 1.500 medewerkers in het Verenigd Koninkrijk, bouwt zijn werkwijze rondom grote taalmodellen zoals Google’s Gemini 2.5. Klanten hoeven niet langer papieren steekproeven aan te leveren; volledige datasets worden geüpload en automatisch geanalyseerd, wat administratieve lasten vermindert en klanten aantrekt. Volgens MKS’ hoofd digitale transformatie geeft AI medewerkers meer tijd voor klantwerk en maakt het veel processen efficiënter tegen relatief geringe kosten.
Dat soort efficiencywinst voedt de hoop dat AI een oplossing kan bieden voor de al bijna twintig jaar aanhoudende productiviteitszwakte in het VK. Diensten maken ongeveer 80% van de Britse economie uit — een aandeel vergelijkbaar met de VS — en omdat het VK sterk leunt op financiële en zakelijke dienstverlening, recht, onderwijs en andere hoogwaardige diensten, denken economen dat het land relatief veel kan profiteren van snelle AI-adoptie. Kredietbeoordelaar Moody’s en verschillende analisten verwachten dat het VK vanwege die sectorstructuur meer voordeel uit AI kan halen dan sommige andere grote economieën.
De Britse regering onder premier Keir Starmer en financieel minister Rachel Reeves ziet productiviteitsverbetering als cruciaal. Reeves staat echter onder druk door tegenvallende groeivooruitzichten en hoge staatsschulden; begrotingsvoorspellers verwachten een neerwaartse bijstelling van het groeipotentieel, waardoor belastingverhogingen in de begroting mogelijk lijken om beleggers te sussen. Tegelijk kampt het VK met de hoogste inflatie binnen de G7, een relatief laag bedrijfsinvesteringsniveau en een arbeidsmarkt waar veel mensen de arbeidsdeelname hebben verminderd — factoren die de productiviteitsopgave bemoeilijken.
Wat de economische impact van AI op lange termijn zal zijn, is nog onduidelijk en schattingen variëren sterk. Experts waarschuwen dat de effecten niet meteen merkbaar zullen zijn; de gouverneur van de Bank of England verwees naar de lange vertraging tussen de introductie van elektriciteit en zichtbare productiviteitswinsten. Voorzichtige ramingen suggereren dat AI de jaarlijkse groei de komende jaren met circa 0,1–0,2 procentpunt kan verbeteren, wat helpt maar niet voldoende is om alle begrotingsproblemen weg te nemen. Sommige analisten verwachten een duidelijkere versnelling van de groei in het midden van de jaren 2030, vooral als adoptie doorgaat en regulering ruimhartig blijft.
De kansen gaan gepaard met risico’s. Grote, kapitaalkrachtige bedrijven kunnen onevenredig profiteren omdat zij meer kunnen investeren in AI, wat marktmacht en ongelijkheid zou kunnen vergroten. Ook bestaat de vrees dat toezichthouders in gereguleerde sectoren niet snel genoeg duidelijkheid geven over wat is toegestaan, wat bedrijven onzeker maakt. Verder kunnen banen verschuiven of afnemen: een recente enquête onder werkgevers liet zien dat 17% personeel verwacht te verminderen vanwege AI, terwijl slechts 6% extra wil aannemen. Bij MKS leidde de AI-invoering tot een tijdelijke teruggang in het aannemen van afgestudeerden, maar het kantoor voorziet later weer normale werving om het menselijke contact te behouden.
De impact op de industrie is gemengd. Sommige fabrikanten — zoals vloerproducent Amtico in de Midlands — gebruiken AI voor productieplanning en overwegen meer robotica om hoge binnenlandse kosten te compenseren. Toch worstelen veel maakbedrijven met hoge energie-, arbeids- en grondstofkosten en een laag niveau van publieke investeringen, waardoor de voordelen van AI daar minder vanzelfsprekend zijn.
Kort samengevat: AI levert in het VK al meetbare efficiency- en margewinsten op bij dienstverleners zoals accountancykantoren en heeft het potentieel om de langdurige productiviteitsachterstand aan te pakken. De omvang en timing van die winst blijven onzeker, en beleidskeuzes, investeringsbereidheid en de verdeling van opbrengsten bepalen of AI een brede economische versnelling of juist meer concentratie van welvaart zal veroorzaken.