VIX naar standje paniek, maar futures kleuren donkergroen: wordt dit een klassieke TACO-trade?

In dit artikel:

Maandagochtend 13 oktober 2025: de markten openen met lichte winst in Europa terwijl de geopolitieke spanning tussen de VS en China opnieuw oplaait en beleggers naar veilige havens vluchten. De AEX-indicatie staat +0,5%, maar de stemming is nerveus: de VIX is opgelopen tot boven de 21 punten en CNN’s Fear & Greed-index is van ‘neutraal’ naar ‘angst’ gezakt.

Wat is er gebeurt en waarom het belangrijk is
- China verscherpte recent de exportregels voor zeldzame aardmetalen, cruciale grondstoffen voor defensie, robotica, EV’s en elektronica. Bedrijven moeten nu een vergunning aanvragen als een product voor minimaal 0,1% van zijn waarde zulk materiaal bevat. Daarnaast komen er vanaf 1 november exportcontroles op essentiële software, is de zwarte lijst van ‘onbetrouwbare entiteiten’ uitgebreid (onder meer met TechInsights) en is een nieuw antitrustonderzoek gestart tegen Qualcomm. Deze stappen geven China meer grip op strategische leveringsketens en vergroten de druk op westerse techleveranciers.
- Als reactie dreigde president Trump met extra importheffingen tot 100%, maar hij probeerde later de situatie te sussen via publieke uitlatingen. Die terugtrekkende beweging is herkenbaar voor markten en leidde ertoe dat futures even opveren — het zogenoemde TACO-patroon (Trump Always Chickens Out).
- Tegelijkertijd sleept de Amerikaanse overheidssluiting (shutdown) voort en ontbreekt veel macrodata. Dat bemoeilijkt de beoordeling van de economische situatie vlak voordat de Fed over twee weken een rentebesluit neemt.

Marktreacties en sectorimpact
- Aziatische beurzen kleuren overwegend rood; de Hang Seng verloor ruim 2% en Alibaba kelderde ongeveer 10%. Technamen in de regio lagen zwaar onder druk (Tencent, Baidu, JD.com).
- Wall Street sloot vrijdag duidelijk lager: S&P500 -2,7%, Nasdaq -3,6%, Dow -1,9%; de chipsector (SOX) was het hardst geraakt met -6,3%. Qualcomm, AMD en Nvidia noteerden stevige verliezen, deels door risico van handelsrestricties en deels door winstnemingen na eerdere koersstijgingen.
- Aan de andere kant profiteerden Noord-Amerikaanse mijnbouwbedrijven voor zeldzame aardmetalen; beleggers speculeren op meer binnenlandse productie en minder afhankelijkheid van China. MP Materials, USA Rare Earth en enkele Canadese spelers stegen duidelijk.
- Safe havens wonnen terrein: goudklom circa 1,1%, olieprijzen stegen ~1,6% en staatsobligaties zagen geringe rentebewegingen (10-jaars US yield rond 4,08%, Nederlandse 10-jaars 2,81%). Bitcoin noteerde licht hoger volgens de ochtendcijfers.

Economische kalender en bedrijfsnieuws deze week
- Het cijferseizoen barst los terwijl geopolitieke risico’s toenemen. In de VS openen grote banken de rapportageweek (BlackRock, Citigroup, J.P. Morgan, Wells Fargo) en woensdag publiceert ASML zijn kwartaalcijfers — een belangrijk signaal voor de chipketen. TSMC volgt donderdag.
- Belangrijke publicaties en bedrijfsresultaten: TomTom, ASML, TSMC, Nedap, Nestlé, Basic-Fit, WDP en diverse Amerikaanse banken en bedrijven. Sommige macrocijfers (vooral Amerikaanse inflatie) kunnen door de shutdown uitgesteld worden.
- Opmerkelijk bedrijfsnieuws: Levi Strauss overtrof verwachtingen en verhoogde de outlook, maar de koers daalde toch sterk (-12,6%) — mogelijk een technische reactie of winstneming.

Wat beleggers moeten volgen
- Nieuwe escalaties of de-escalaties tussen Washington en Beijing, vooral verdere exportrestricties of tegenmaatregelen.
- Uitspraken van beleidsmakers en de uitkomst van het Amerikaanse shutdown-dossier, omdat beide invloed hebben op de beschikbaarheid van economische data en op de Fed-beslissing.
- De kwartaalcijfers van banken en ASML als graadmeter voor vraag, margedruk en de gezondheid van respectievelijk de Amerikaanse economie en de chipsector.
- Koersontwikkeling in zeldzame-aardmetalenbedrijven en de volatiliteit (VIX), die richtinggevend zijn voor risico-aversie op de korte termijn.

Kort gezegd: de marksituatie is gespannen door geopolitieke maatregels van China en de politieke reactie in de VS, gecombineerd met onzekerheid rond macrodata en een belangrijk cijferseizoen dat begint. Dat levert één van die typische marktdagen op waarin factoren als veilige havens, winstwaarschuwingen en sectorrotatie tegelijk spelen.